IFRS 15 Mô hình 5 bước ghi nhận doanh thu:
Nguyên tắc cốt lõi của IFRS 15 là một đơn vị sẽ ghi nhận doanh thu để phản ánh việc chuyển giao hàng hóa hoặc dịch vụ đã hứa cho khách hàng với số tiền phản ánh sự trao đổi mà đơn vị mong đợi nhận được thông qua việc trao đổi những hàng hóa hoặc dịch vụ đó. Nguyên tắc cốt lõi này được diễn đạt trong mô hình năm bước:
Bước 1: Xác định hợp đồng với khách hàng
Hợp đồng với khách hàng thuộc phạm vi của IFRS 15 nếu tất cả các điều kiện sau được đáp ứng:
- Hợp đồng đã được các bên tham gia hợp đồng ký kết;
- Các quyền của mỗi bên liên quan đến hàng hóa hoặc dịch vụ được xác định rõ.
- Các điều khoản thanh toán hàng hóa hoặc dịch vụ được xác định rõ;
- Hợp đồng có bản chất thương mại; và
- Khoản thu về của đơn vị trong giao dịch hàng hóa hoặc dịch vụ được coi là nhiều khả năng xảy ra
Bước 2: Xác định các nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng
Khi bắt đầu hợp đồng, đơn vị nên đánh giá các hàng hóa hoặc dịch vụ đã cam kết với khách hàng và xác định như là một nghĩa vụ thực hiện (IFRS 15):
- Một hàng hóa hoặc dịch vụ (hoặc gói hàng hóa hoặc dịch vụ) là khác biệt; hoặc
- Một chuỗi các hàng hóa hoặc dịch vụ khác biệt, về cơ bản là giống nhau và có cùng một mô thức chuyển giao cho khách hàng.
Một chuỗi các hàng hóa hoặc dịch vụ khác biệt chuyển giao đến khách hàng theo cùng một mô thức nếu đáp ứng cả hai tiêu chí sau:
- Mỗi hàng hóa hoặc dịch vụ khác biệt trong chuỗi hàng hóa dịch vụ mà đơn vị cam kết chuyển giao liên tục cho khách hàng sẽ là một nghĩa vụ thực hiện trong một thời kỳ; và
- Một phương pháp đo lường duy nhất sẽ được sử dụng để đo lường quá trình hoàn thành nghĩa vụ thực hiện việc chuyển giao từng hàng hóa hoặc dịch vụ khác biệt trong chuỗi hàng hóa dịch vụ cho khách hàng
Hàng hóa hoặc dịch vụ là khác biệt nếu đáp ứng cả hai tiêu chí sau:
- khách hàng có thể tự hưởng lợi từ hàng hóa hoặc dịch vụ hoặc kết hợp với các nguồn lực sẵn có khác; và
- cam kết chuyển giao hàng hóa hoặc dịch vụ cho khách hàng được xác định riêng biệt với các cam kết khác trong hợp đồng.
Bước 3: Xác định giá giao dịch
Giá giao dịch là khoản thu về mà một đơn vị mong đợi được hưởng từ việc chuyển giao hàng hóa và dịch vụ. Khi thực hiện sự xác định này, đơn vị sẽ xem xét các tập quán kinh doanh trong quá khứ (IFRS 15).
Khi một hợp đồng chứa các yếu tố biến đổi, đơn vị sẽ ước tính khoản giá biến đổi của hợp đồng. Khoản giá biến đổi có thể phát sinh do chiết khấu, trợ giá, hoàn tiền, tín dụng, hỗ trợ giá, giá ưu đãi, thưởng hiệu suất, khoản phạt hoặc các khoản tương tự khác.
Khoản giá biến đổi cũng xuất hiện nếu quyền xác định giá biến đổi của đơn vị phụ thuộc vào sự xuất hiện của sự kiện tương lai.
Bước 4: Phân bổ giá giao dịch cho các nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng
Khi một hợp đồng có nhiều nghĩa vụ thực hiện, đơn vị sẽ phân bổ giá giao dịch cho các nghĩa vụ thực hiện trong hợp đồng bằng cách tham chiếu đến giá bán độc lập tương đối của chúng. Nếu giá bán độc lập không thể quan sát trực tiếp, đơn vị sẽ cần ước tính giá đó. IFRS 15 đề xuất các phương pháp khác nhau có thể được sử dụng, bao gồm:
- Phương pháp giá thị trường có điều chỉnh
- Phương pháp chi phí dự kiến cộng lợi nhuận biên
- Phương pháp giá trị còn lại (chỉ được phép sử dụng trong những trường hợp hạn chế).
Bước 5: Ghi nhận doanh thu khi (hoặc nếu như) đơn vị đáp ứng nghĩa vụ thực hiện
Doanh thu được ghi nhận khi quyền kiểm soát được chuyển giao theo thời gian hoặc tại một thời điểm (IFRS 15).
Quyền kiểm soát tài sản được định nghĩa là khả năng trực tiếp sử dụng và thu được tất cả các lợi ích còn lại một cách đáng kể từ tài sản. Điều này bao gồm khả năng ngăn chặn người khác trực tiếp sử dụng và thu được lợi ích từ tài sản. Những lợi ích liên quan đến tài sản là những dòng tiền tiềm năng có thể thu được trực tiếp hoặc gián tiếp.
Một đơn vị ghi nhận doanh thu theo thời gian nếu một trong các tiêu chí sau được đáp ứng:
- Khách hàng đồng thời tiếp nhận và hưởng tất cả các lợi ích mang lại khi đơn vị thực hiện nghĩa vụ;
- Khách hàng kiểm soát tài sản trong khi đơn vị tạo ra hoặc gia tăng tài sản
- Việc thực hiện nghĩa vụ của đơn vị không tạo ra một tài sản có mục đích sử dụng khác đối với đơn vị và đơn vị có quyền hợp pháp nhận được thanh toán cho phần công việc đã hoàn thành đến thời điểm hiện tại.
Nếu đơn vị không đáp ứng nghĩa vụ thực hiện theo thời gian, thì nó đáp ứng tại một thời điểm. Do đó, doanh thu sẽ được ghi nhận khi quyền kiểm soát được chuyển giao tại một thời điểm nhất định. Các yếu tố có thể chỉ dẫn thời điểm mà quyền kiểm soát được chuyển giao bao gồm, nhưng không giới hạn:
- Đơn vị có quyền nhận thanh toán hiện tại cho tài sản;
- Khách hàng có quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản;
- Đơn vị đã chuyển quyền sở hữu vật chất của tài sản;
- Khách hàng có rủi ro và lợi ích đáng kể liên quan đến việc sở hữu tài sản; và
- Khách hàng đã chấp nhận tài sản
Xem thêm: https://ketoanstartup.com/portfolio/ifrs-15-doanh-thu-hop-dong-khach-hang/