Bên thuê cần hạch toán sửa đổi thuê tài sản là thuê tài sản riêng biệt nếu đồng thời:

• sự thay đổi tăng phạm vi của thuê tài sản bằng cách thêm quyền để sử dụng một hay nhiều tài sản cơ sở; và
• khoản thanh toán thuê tài sản tăng một giá trị tương ứng với giá độc lập của phạm vi thuê tăng lên và bất kỳ điều chỉnh phù hợp đối với giá độc lập đó để phản ánh tình huống của hợp đồng cụ thể.

Đối với sửa đổi thuê tài sản không được hạch toán là thuê tài sản riêng biệt, vào ngày có hiệu lực của sửa đổi thuê tài sản, bên thuê cần:

• phân bổ khoản thanh toán trong hợp đồng sửa đổi;
• xác định thời hạn thuê của thuê tài sản sửa đổi; và
• xác định lại giá trị nợ phải trả thuê tài sản bằng cách chiết khấu khoản thanh toán tiền thuê điều chỉnh sử dụng lãi suất chiết khấu điều chỉnh. Lãi suất chiết khấu điều chỉnh được xác định là lãi suất ngầm định trong thuê tài sản trong thời hạn thuê còn lại, hoặc là lãi suất đi vay tương đương của bên thuê tại ngày sửa đổi có hiệu lực, nếu lãi suất ngầm định trong thuê tài sản không thể được xác định dễ dàng.

Đối với sửa đổi thuê tài sản không được hạch toán là thuê tài sản riêng biệt, bên thuê cần hạch toán xác định lại nợ phải trả thuê tài sản bằng cách:

• giảm giá trị ghi sổ của tài sản quyền sử dụng để phản ánh việc chấm dứt một phần hoặc toàn bộ thuê tài sản đối với sửa đổi thuê tài sản làm giảm phạm vi thuê tài sản. Bên thuê cần ghi nhận vào lãi hoặc lỗ bất kỳ thu nhập hoặc lỗ nào liên quan đến việc chấm dứt một phần hoặc toàn bộ thuê tài sản.
• thực hiện điều chỉnh tương ứng đối với tài sản quyền sử dụng cho tất cả các sửa đổi khác của thuê tài sản.

TRẢ LỜI:

Bước 1: Công ty A xác định giá trị ban đầu của “Nợ phải trả thuê tài sản” và “Tài sản quyền sử dụng” của Hợp đồng thuê tại thời điểm ngày 01/01/ 20X1

• Xác định giá trị ban đầu của “Nợ phải trả thuê tài sản” tại thời điểm đầu năm 20X1.

= Giá trị hiện tại của các khoản thanh toán tiền thuê phải trả (chưa được trả) tại đầu năm 20X1

= 7.024 triệu VND

• Xác định giá trị ban đầu của “Tài sản quyền sử dụng” tại thời điểm đầu năm 20X1.

= Nợ phải trả thuê tài sản

= 7.024 triệu VND

Bước 2: Lập bảng theo dõi “nợ phải trả thuê tài sản” và “Tài sản quyền sử dụng” trong thời hạn thuê

Bước 3: Hạch toán kế toán và trình bày báo cáo tài chính

TRẢ LỜI:

Bước 1: Cần đánh giá những tác động của các thay đổi điều khoản hợp đồng lên Hợp đồng gốc ban đầu

• Việc giảm diện tích thuê và số tiền thuê này không nằm trong điều khoản của Hợp đồng gốc ban đầu. Cho nên đây là sửa đổi hợp đồng thuê ban đầu
• Do diện tích thuê giảm nên sẽ tác động đến giá trị còn lại của “Tài sản quyền sử dụng” và “Nợ phải trả thuê tài sản”
• Cần xác định lại giá trị của “Nợ phải trả thuê tài sản” khi tỷ lệ chiết khấu thay đổi và khoản thanh toán tiền thuê thay đổi

Bước 2: Giá trị còn lại của “Tài sản quyền sử dụng” và “Nợ phải trả thuê tài sản” khi diện tích thuê giảm

Giá trị xác định lại của “Nợ phải trả thuê tài sản” tại ngày sửa đổi hợp đồng  (tỷ lệ chiết khấu và khoản thanh toán tiền thuê thay đổi) tại thời điểm đầu năm 20X7:

• Giá trị xác định lại của  “Nợ phải trả thuê tài sản”: 2.484
• Giá trị còn lại của “Nợ phải trả thuê tài sản”: 2.540
• Giá trị “Nợ phải trả thuê tài sản” đã giảm:  2.540 – 2.484 = 56

Giá trị của “Tài sản quyền sử dụng” tại ngày sửa đổi hợp đồng tại thời điểm đầu năm 20X7:

• Giá trị “Tài sản quyền sử dụng” giảm tương ứng với mức giảm của “Nợ phải trả thuê tài sản”: 56
• Giá trị “Tài sản quyền sử dụng”: 2.107 – 56 = 2.051

Chúng ta có, bút toán điều chỉnh thứ hai:

• Giảm nợ phải trả thuê tài sản (ghi NỢ): 56
• Giảm Tài sản quyền sử dụng (ghi CÓ): 56

Tổng hợp, chúng ta có giá trị đang ghi sổ của “Nợ phải trả thuê tài sản” và “Tài sản quyền sử dụng” sau sửa đổi hợp đồng tại thời điểm đầu năm 20X7:

• Giá trị đang ghi sổ của “Nợ phải trả thuê tài sản” tại thời điểm đầu năm 20X7: 2.484
• Giá trị đang ghi sổ của “Tài sản quyền sử dụng” tại thời điểm đầu năm 20X7: 2.051 

Bước 4: Lập lại bảng theo dõi “nợ phải trả thuê tài sản” và “Tài sản quyền sử dụng” trong thời hạn thuê còn lại sau khi sửa đổi hợp đồng